Selectie voor de Grote Prijs 2012: de 12 provinciale kandidaten
Beauvent, het promoten van hernieuwbare energie
BeauVent is een coöperatieve vennootschap die in 2004 investeerde in het windmolenproject De Put in Nieuwkapelle-Diksmuide. BeauVent promoot hernieuwbare energie, sensibiliseert rond rationeel energiegebruik en verenigt gebruikers van hernieuwbare energie. Immers, momenteel zijn we voor onze energie in grote mate afhankelijk van fossiele brandstoffen. Maar zij brengen grote schade toe aan het milieu en dragen bij tot de klimaatopwarming.
DurAgr’Iso, de continue verbetering van boerderijen
DurArg’ISO zet zich in voor een voortdurende verbetering van de landbouwexploitatie. Het interregionale project brengt Franse en Belgische, zowel Vlaamse als Franstalige, partners samen. De organisatie wordt gecoördineerd door het Waalse centrum van landbouwwetenschappen in Gembloux. De naam van de organisatie verwijst duidelijk naar een duurzaam landbouwconcept en naar de ISO certificatie. Dit is dan ook de doelstelling van de betrokken landbouwers.
DurAgr’Iso is laureaat van de Prijs voor Duurzame Ontwikkeling van de Provincie Namen.
Eco Innovation, duurzame landbouw in de stad en zijn periferie
Eco-Innovation zet zich in voor de ontwikkeling van een duurzame landbouw in de stad en haar periferie. Door een ecofunctionele intensivering wordt er optimaal gebruik gemaakt van de biostimulatie van bodems en biodiverse plantengemeenschappen, een intensieve recyclage van grondstoffen en een verbeterde algemene energie-efficiëntie. Het is de bedoeling om ongebruikte of onderbenutte stedelijke ruimten (oude stortplaatsen, daken, parken, landbouwpercelen…) een nieuwe gebruiksbestemming te geven op een manier die de omgeving ten goede komt op ecologisch, economisch en in het bijzonder ook op sociaal niveau. Concreet gaat het om een geïntegreerd geheel van activiteiten zoals de ontwikkeling van stedelijke, gemengde moestuinen (zowel op de begane grond als op daken) en de inrichting van landbouwpercelen in de periferie voor een kwaliteitsvolle fruit- en groenteproductie.
Eco Innovation tracht een lokale productieketen op gang te brengen, die ‘bereikbaar’, ‘aantrekkelijk’ en ‘gezond’ is voor de inwoners van Brussel en omgeving. Naast de lokale productie van gezonde, verse plantaardige producten, beogen deze projectsites ook een sociale, educatieve en wetenschappelijke functie. Er worden m.a.w. educatieve ruimten en activiteiten gecreëerd voor geïnteresseerde scholen, verenigingen en ecologische tuinbouwvormingen (met het oog op socio-professionele integratie).
Les Espaces Citoyens uit Charleroi, sensibilisering en preventie over milieu en gezondheidskwesties
Om de luchtverontreiniging te verminderen in de wijken ten westen van Charleroi, bieden “Les Espaces Citoyens” de bewoners, de overheden en bedrijven de mogelijkheid om te communiceren op een begrijpelijke, aantrekkelijke en actiegerichte manier om preventief op te treden rond milieu- en gezondheidskwesties.
Het project beoogt een omschakeling naar een duurzamer gedrag. De meest voorkomende verontreiniging in huis en de uit te voeren acties om deze te bestrijden worden op een ludieke manier benadert. Zo worden bijvoorbeeld de etiketten van huishoudproducten voor een basishygiëne onder de loep genomen, de pictogrammen rond gevaar goed uitgelegd, de veiligheidsvoorschriften geanalyseerd. Maar er worden even goed alternatieven voorgesteld: die vaak ecologischer en zuiniger zijn. Ook een efficiënter gebruik van energie, de “zero waste” - voedingsartikelen, de ontwikkeling en verbetering van groene ruimten worden er besproken.
De acties omvatten ook een economische dimensie: de strijd tegen afval (energievoorziening), het bevorderen van de uitwisseling van goederen en recycling (spaarzaamheid winkel), het ontwikkelen van bio-bestellingen (organische manden), het bundelen van kennis (uitwisseling van diensten).
L’Institut Cardijn Lorraine, 30 jaar duurzame ontwikkeling
Instituut Cardijn Lorraine d’Athus, Laureaat van de Godefroid du développement durable in de provincie Luxemburg vervoegt de officiële selectie van de Grote Prijs voor Toekomstige Generaties !
De inzet van het Instituut Cardijn Lotharingen in duurzame ontwikkeling wordt elk jaar groter en levert dit jaar vruchten af ! De kers op de taart is zonder twijfel de selectie in de finale van de mini-onderneming “Récup”, opgericht door veertien studenten van het 6de jaar kwalificatie techniek. Afgelopen zomer vertegenwoordigden zij België in Oslo. De overwinning van “Récup” is de apotheose van vele jaren investeren in duurzame ontwikkeling. De mini-enterprise heeft een ecologische aansteker ontwikkeld en gecommercialiseerd. De aansteker heet Wouup ! en is gemaakt van gerecycleerd materiaal zoals oude schoolkranten, regenwater en overblijfselen van kaarsen gerecupereerd door studenten.
De Natuurfrituur, frituur met biologische en vegetarische producten
De Natuurfrituur cvba vso is een mobiele frituur in Vlaanderen die ook nog eens biologisch en vegetarisch is. Het doel van De Natuurfrituur is de laagdrempelige promotie van duurzame voeding. Een tweede, minstens even belangrijk doel is het creëren van tewerkstelling voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Als erkend sociaal incubatieproject bestaat de cvba De NatuurFrituur uit vele kleine aandeelhouders, het vso gedeelte slaat op het feit dat deze coöperatieve opgericht wordt met het specifieke sociale doel om voor mensen ‘met een afstand tot de arbeidsmarkt’ duurzame tewerkstelling te creëren. Naast deze sociale meerwaarde, wil de frituur natuurlijk ook financieel gezond zijn en er op een commerciële manier in slagen om zoveel mogelijk Vlamingen te laten genieten van biologische frietjes, sauzen en vegetarische snacks, terwijl ze toch bereid zijn de ‘juiste’ prijs te betalen.
Quinoa, engagement voor sociale verandering
Al is het vrijwilligerswerk al voldoende ontwikkeld in België, het engagement voor sociale verandering met een kritische en politieke dimensie is bij Quinoa zo opmerkelijk dat het dient opgemerkt te worden. De jeugdorganisatie, die onlangs zijn 20ste verjaardag vierde, wil burgers begeleiden in het krijgen van een beter begrip van uitdagingen op vlak van politiek, sociaal, economisch, cultureel en milieu. Het is haar missie de capaciteit van burgers te versterken ten einde dat deze zich makkelijker kunnen engageren in alternatieven die verandering in zich dragen.
Ook al is Quinoa meer gekend voor zijn omkadering van projecten in Afrika, Latijns-Amerika en Azië, ze organiseert voor de enthousiastelingen ook solidaire inleefprojecten die hen vormen rond consumptie. Met oog op een uitgebreid programma van pedagogische activiteiten voor scholen publiceert Quinoa sensibiliseringspapers en ontwikkelt ze pedagogische instrumenten.
La Ressourcerie de la Dyle, de economische realiteit opnieuw verbinden aan de sociale en ecologische realiteit
La Ressourcerie de le Dyle is een lokaal bedrijf uit de ‘sociale economie’ en wil economische realiteit verbinden met de ecologische en sociale realiteit: een economische activiteit met een meerwaarde voor het milieu en de maatschappij. Het doel: kansen geven op een nieuw leven aan mensen en aan goederen.
De originaliteit van het project ligt in de samenwerking tussen twee organisaties:
- De AID BW EFT vzw, een afdeling van Valoriste en Ressourcerie, is een bedrijf waar mensen opgeleid worden om terug in het arbeidscircuit terecht te komen. De langetermijn opleiding in Valoriste en Ressourcerie werd gelanceerd in september 2008 en beoogt werkzoekenden en mensen aan het OCMW.
- In dezelfde geest, werd in 2010 de Ressourcerie de la Dyle cvba fs opgericht. De coöperatieve vennootschap, waar momenteel zeven mensen aan de slag zijn, zag de noodzaak om alternatieve oplossingen te vinden voor het bergen van grof vuil (vooral huishoudafval). Deactiviteit bestaat o.a. uit het verzamelen van objecten (90 ton zijn al door hun handen gegaan), het sorteren, het herstellen, de recycling en tenslotte het verkopen van deze “verloren voorwerpen”. Op deze manier verminderen ze eveneens de afvalberg.
La Ressourcerie de la Dyle is laureaat van de Prijs voor Duurzame Ontwikkeling van de Provincie Waals Brabant.
De sociale kruidenier te Leuven, duurzame voeding toegankelijk maken voor iedereen
De sociale Kruidenier in Leuven wil op een solidaire manier duurzame voeding toegankelijk maken voor iedereen. Hiervoor gaat initiatiefnemer Leren Ondernemen vzw, een vereniging van en voor mensen in armoede uit Leuven, een breed partnerschap aan met lokale producenten, milieuorganisaties, sociale organisaties, beleidsmakers en sympathisanten.
Het initiatief Sociale Kruidenier Leuven groeide van onder uit. In het verlengde van het Sociaal Restaurant werd in 2010 een kleine winkel geopend voor mensen in armoede. Mensen van de vereniging baten deze winkel vrijwillig uit. Via een samenwerking bieden lokale leveranciers (bvb. Bioplanet) gezonde basisproducten aan een heel scherpe prijs aan. Dit initiatief kende zo’n groot succes dat andere partners werden gezocht. Bovendien zocht de vzw Leren Ondernemen naar manieren om de winkel inhoudelijk te versterken en duurzaam te verankeren in de Leuvense context. Momenteel wordt dan ook met een brede groep (buurtbewoners, middenveldorganisaties, beleid) gewerkt aan een businessplan voor een coöperatieve vennootschap die de winkelfunctie verenigt met duurzame tewerkstelling, ontmoeting en armoedebestrijding.
Stebo, innovatief op vlak van gemeenschapsopbouw en regionale sociaal-economische ontwikkeling
Sinds 1987 ontwikkelt Stebo vzw sociaal vernieuwende projecten in het kader van samenlevingsopbouw en sociaal-economische streekontwikkeling. Stebo is actief in achtergestelde wijken in Limburg en werkt op vijf domeinen: buurtopbouw, huisvesting, ondernemen, tewerkstelling en energie. Stebo werkt met wijkteams en gaat uit van de capaciteiten van mensen en van het sociaal kapitaal dat aanwezig is bij groepen en in buurten. Innovatie, doelgroepparticipatie, intercultureel contact en een versterkte samenwerking tussen beleid en bewoners zijn kernbegrippen voor Stebo. De vereniging voert een actief diversiteitsbeleid en werkt met een team van ongeveer 70 mensen.
Terre, anders ondernemen in Noord en Zuid
Al 63 jaar richt “Terre” zich op een solidair, economisch systeem met respect voor verschillen. De organisatie ontwikkelde zich vanuit vrijwilligerswerk om later een professioneel bedrijf te worden, zowel in België als in het Zuiden.
In de onmiddellijk naoorlogse periode, besloten een paar vrienden hun krachten te bundelden voor behoeftigen: een dak herstellen, een verblijfplaats vinden, een familie verwarmen,… … Vandaag is de organisatie gericht op de “Derde Wereld”, en lanceert er economisch georiënteerde projecten om de levensomstandigheden van de lokale bevolking op een duurzame manier te verbeteren.
Al deze projecten worden gefinancierd door de verkoop van oud papier, metaal en kleding. Tien zaterdagen per jaar organiseren honderden vrijwilligers uit alle milieus grote inzamelacties, vaak met vrachtwagens die lokale bedrijven of gemeenten graag uitlenen.
Velt, samentuinen
Velt, de Vereniging voor ecologisch leven en tuinieren is initiatiefnemer van het project samentuinen. Een samentuin is een tuin waarin mensen samen ecologisch tuinieren. Het is een gezonde vorm van lichaamsbeweging en zelfgeteelde groenten, fruit en kruiden gebruiken is gezellig, gezond en economisch. Samen tuinieren is bovendien een heel sociale bezigheid, het draagt bij tot de leefbaarheid in dorpen en stadswijken. Omdat de producten niet getransporteerd en er kunstmest noch pesticiden gebruikt worden is een samentuin klimaatvriendelijk. Bovendien gaan de biodiversiteit en het leefmilieu in en rond een samentuin er op vooruit.
Op dit moment begeleidt Velt ruim 20 dergelijke samentuinen, waar naar schatting 300 gezinnen in betrokken zijn. Daarnaast komen er veel vragen voor begeleiding van groepstuinen vanuit heel Vlaanderen en Nederland. Om aan die vraag te voldoen leidt Velt vrijwilligers op en werd een website ontwikkeld.